Nederland zindert. Het is erop of eronder. Vanavond moet de Oranje brigade van Bert van Marwijk een goed resultaat neerzetten om uitzicht te behouden op de kwartfinales. En – hoewel rekenmeesters ons hebben voorgerekend dat in gunstig geval zelfs een nederlaag niet desastreus hoeft te zijn – die wedstrijd wordt uitgerekend tegen de Duitsers gespeeld. Bij de in eigen land sterker geachte Oosterburen worden de eerste plaagstootjes uitgedeeld en wordt Mickie Krauses ‘Orange trägt nur den Müllabfuhr’ grijsgedraaid, terwijl bondscoach Jögi Löw op de persconferentie van gisteren weer eens afstand moest nemen van de Nederlands-Duitse rivaliteit afgezet tegen de Tweede Wereldoorlog. Er is dan ook een veel betere manier om de geschiedenis van de rivaliteit onder de loep te nemen: op het veld. Om alvast in de stemming te komen biedt De Skybox een aantal kijkjes bij beroemde wedstrijden tussen Nederland en Duitsland uit het verleden.
Een moeizaam hersteld vertrouwen
De eerste contacten na de oorlog kwamen moeizaam tot stand. In Nederland was men niet zo happig op nauwere contacten met het land dat een oorlogsverleden zo vers in het geheugen had. Een begin werd gemaakt in de noordelijke provincies van beide landen. Noord-Nederland en Noord-Duitsland, hadden het plan opgevat samen een wedstrijd te organiseren en ook regionaal kwamen de eerste voetbalcontacten weer tot stand. Dat dit een moeizaam proces was, bleek toen Oost-Nederland ook een project dacht op te starten met het westen van West-Duitsland. Het bestuur van Vitesse besloot uit principiële overwegingen voor dit project echter geen spelers aan de Oost-Nederlandse selectie af te staan en de wel aanwezige Nederlanders werden met 4-0 van de mat gespeeld.
‘Us Abe’ staat voor alweer een rentree in het Nederlands elftal
Uiteindelijk kwam de wedstrijd er in 1956 in het Rhein-stadion van Dusseldorf. Voor de provincie Limburg zat er een speciaal randje aan de wedstrijd: de voorbereidingstrainingen werden afgewerkt in Venlo en Sittardenaar Jan Notermans en Blericknaar Coy Koopal maakten hun debuut in het Nederlands elftal. De Duitsers waren als regerend wereldkampioen echter topfavoriet voor de wedstrijd: daar kon de goedbedoelende mengeling van onervaren debutanten en de voor de vierde keer in Oranje teruggekeerde vedette Abe Lenstra naar ’s lands verwachting weinig aan veranderen. Grote uitblinker Frans de Munck, bekend geworden als De Zwarte Panter, wist echter Nederland door een hachelijke openingsfase te loodsen, waarna het Nederlands team brutaal de overhand nam. Daarbij werd de Oranje brigade geholpen door een sneeuwstorm, die de technisch veel sterkere Duitsers het voetballen onmogelijk maakte. Abe Lenstra luisterde zijn rentree op met een tweetal doelpunten en zelfs een eigen doelpunt van Fortunees Cor van der Hart kon de Nederlandse overwinning niet meer bedreigen. De overwinning werd euforisch gevierd, maar de grootste overwinning was dat met deze wedstrijd de banden tussen Nederland en de oosterburen op voetbalgebied weer enigszins waren genormaliseerd.
‘Zijn we er toch weer ingetuind’
De grootste klap uit de Nederlandse voetbalgeschiedenis werd waarschijnlijk ook uitgedeeld door de West-Duitsers. Terwijl in 1974 het Oranje team het hele toernooi aan de hand van Cruijff en Van Hanegem indruk maakte met ‘totaalvoetbal’, bleef die manier van voetballen in de finale beperkt tot twee minuten, waarin Nederland de bal geduldig bleef rondspelen. Geen Duitser kwam aan de bal en Nederland kon alleen worden gestopt door een overtreding, die ook nog eens in de zestien plaatsvond. Oftewel: strafschop. Specialist Neeskens benutte het buitenkansje feilloos en Nederland kwam op een 1-0 voorsprong zonder dat een Duitser de bal nog beroerd had.
Daarna was het over met het Nederlandse totaalvoetbal. Het enige dat telde was het vernederen van de Duitsers, zo beschreef Auke Kok in een kroniek van de wedstrijd, waarbij het oorlogsverleden als een rode lap op een stier diende. De Nederlanders lieten zich uitdagen en provoceren door de Duitsers en kwamen geen moment meer in hun eigen spel. Vaak wordt gerefereerd aan de schwalbe van Bernd Holzenbein, die leidde tot een strafschop voor de Duitsers, die de 1-1 betekende, maar vergeten wordt dan dat Nederland vrijwel de gehele wedstrijd niet meer in zijn normale doen kwam en dat Duitsland in de finale eigenlijk beter was. De beroemde woorden ‘zijn we er toch weer ingetuind’, die Herman Kuiphof uitsprak na de 2-1 van Gert Müller doen bij velen dan ook nog tot op de dag van vandaag pijn.
De revanche en een harde val terug op aarde
Ronald Koeman gebruikt het Duitse shirt, dat hij zojuist van de kleine middenvelder Olaf Thon heeft gekregen, voor vreemde doeleinden.
In 1988, 14 jaren na het debacle, nam Nederland pas revanche. Het was de halve finale van het EK 1988, dat Nederland uiteindelijk zou winnen. De Duitsers kwamen echter op voorsprong met een strafschop. ‘Daar waren we vooraf zo bang voor’, zo riep Evert ten Apel uit, toen de scheidsrechter de bal op de stip legde. Misschien ging Klinsmann wat gewillig naar de grond, maar een schwalbe kan de valpartij niet genoemd worden. Van Breukelen toucheerde de bal van Matthäus nog, maar de bal verdween in het net. 1-0. En daarmee besloten de Duitsers de trukendoos open te gooien. Vooral Rudi Völler gooide met veel theater en misbaar olie op het Nederlandse vuur. Nederland liet zich makkelijk provoceren en leek de grip op de wedstrijd volledig kwijt te raken. Toch bleek Marco van Basten de sluwste van het stel. Met een feilloze duikelpartij versierde hij een Nederlandse strafschop. Met de 1-1 van Koeman, die de strafschop benutte, kenterde de wedstrijd. Nederland ging eindelijk voetballen en dat resulteerde in herhaaldelijke aanvalsgolven richting het Duitse doel. Kort voor tijd deelde Marco van Basten namens Nederland de genadeklap uit: hij gleed de bal binnen en daarmee was de revanche voor 1974 eindelijk een feit. Dat er revanche genomen werd op uitgerekend het irritantste Duitsland in jaren, maakte het alleen maar een zoetere overwinning. Toch liet Nederland zich na de wedstrijd behoorlijk kennen (zie foto hiernaast) waarmee de rivaliteit tot een hoogtepunt steeg.
De bekendste foto uit jarenlange rivaliteit tussen Nederland en Duitsland is er niet een om trots op te zijn.
Zo merkten de teams twee jaren later. Het Nederlands elftal was, als Europees kampioen, topfavoriet op het WK 1990. Strubbelingen over de positie van trainer Leo Beenhakker en onderlinge verdeeldheid in de selectie deden de sfeer echter geen goed. Toch kwam Nederland de poule door, waarna in de achtste finale wederom Duitsland wachtte. De Duitsers hadden nog een rekening te vereffenen met de Nederlanders. Vooral Völler kon niet wachten de Nederlandse ambities met de grond gelijk te maken en liet zich in de wedstrijd herhaaldelijk provoceren door zowel Rijkaard als Van Breukelen. Rijkaard en Völler moesten het in de beginfase beide bekopen met een gele kaart en nadat Van Breukelen met veel misbaar de Duitse spits een tweede gele kaart wist te bezorgen, kon Nederland met een overtalsituatie verder voetballen. Totdat Rijkaard bedacht dat het een idee zou kunnen zijn om Völler, voordat hij het veld verliet, nog even te voorzien van een indrukwekkende fluim in diens weelderige haardos. Het betekende eveneens een rode kaart voor Rijkaard, zodat het niet tien tegen elf werd, maar tien tegen tien. De Duitsers voetbalden met speels gemak naar een 2-0 voorsprong toe en Nederland mocht in de slotfase nog even ruiken aan een gelijkspel, omdat de scheidsrechter van dienst een valpartij van Van Basten nog beloonde met een strafschop, die 2-1 betekende. Op meer mocht het zichzelf schandelijk misdragen Nederlands elftal geen aanspraak maken en de nederlaag betekende het einde van de WK-ambities. Dat dit Duitsland uiteindelijk wel de titel greep, zal weinigen verbazen.
Een eenmalig gouden spitsenkoppel en een afstraffing
Een noemenswaardige wedstrijd tussen Nederland en Duitsland was die van 23 februari 2000 in de Amsterdam ArenA en betrof een vriendschappelijke interland. De relaties waren inmiddels genormaliseerd en Duitsland kende op dat moment een bepaald niet sterke lichting. Nederland was echter op de toppen van haar kunnen. De ster van Patrick Kluivert was tot grote hoogten gerezen en zijn leeftijdsgenoot Ruud van Nistelrooy klopte aan de deur. Het was echter op deze februari-avond dat beide spitsen zich voor één keer fenomenaal wisten te vinden, zoals het hele Nederlands elftal uitstekend draaide. In een 3-3-4 systeem, waarin Philip Cocu als inschuivende verdediger continu voor een man extra op het middenveld zorgde en waarin Seedorf en Davids het middenveld onder hun hoede namen, werden de Duitsers totaal van de mat getikt. Kluivert, die als ‘nummer tien’ continu om diepe spits van Nistelrooy speelde, was geniaal en Nederland besloot de wedstrijd in 2-1, wat een magere afspiegeling van de krachtsverhoudingen was. Pas toen Van Nistelrooy het veld verliet, vanwege een afspraak tussen bondscoach Rijkaard en de clubleiding van PSV, ging de Nederlandse storm liggen. Een nieuw gouden koppel leek geboren. Leek, want in de jaren die erop volgden wisten verschillende bondscoaches nooit meer de onderlinge afstemming tussen Kluivert en Van Nistelrooy te bewerkstelligen van deze mooie winteravond.
Nigel de Jong kijkt triest toe, terwijl de Duitsers alweer een reden tot juichen hebben. (bron: http://www.nrc.nl)
De laatste keer dat beide teams elkaar troffen, ligt nog vers in het geheugen. In november vorig jaar ging het voor de equipe van Van Marwijk helemaal mis. Daarna haalde de bondscoach dan ook de bezem door zijn elftal. De tandem Van Bommel-Strootman, die deze wedstrijd aan alle kanten voorbij werd gelopen, werd gewogen en te licht bevonden en de linkerkant, waar Hoffenheim-spelers Braafheid en Babel waren geposteerd, werd door Van Marwijk helemaal bij het oud vuil gezet. Nederland kreeg geen enkele grip op de fantastische omschakeling van de creatieve Duitsers, waar elke tegenstoot raak was. Dat het uiteindelijk bij 3-0 bleef, daarvoor mocht Nederland de Duitsers dankbaar zijn.
Vanavond zal er weer een nieuw verhaal worden toegevoegd aan deze lijst. Het lijkt erop dat het provoceren over en weer voorgoed achter ons ligt. Karakters als Van Breukelen, Rijkaard en Koeman aan de ene zijde en Völler en Matthäus aan de andere zijde, vinden we nu niet terug. In tegendeel: een aantal van de Nederlandse spelers verdient zelfs zijn brood bij de oosterburen en in Nederland worden enkele Duitse spelers veelvuldig geroemd. Laten we hopen dat Nederland en Duitsland er vanavond inderdaad een voetbalfeest van maken, zonder oude wonden open te rijten. Want, en dat is iets wat we uit de laatste decennia sowieso kunnen leren: verliest Nederland het hoofd tegen Duitsland, dan wordt meestal ook de wedstrijd verloren. En dat kunnen we nu net niet gebruiken, of in Duitsland de vuilnisbakken nu Oranje zijn of niet.
deskybox.wordpress.com 
Reacties
Reacties zijn gesloten.